Sobota pod znakiem Władysława Bartoszewskiego
27 października 2018 r. odbył się w Warszawie zorganizowany z inicjatywy Rzecznika Praw Obywatelskich, Adama Bodnara pierwszy zjazd przedstawicieli organizacji społecznych działających na rzecz upamiętnienia dorobku Władysława Bartoszewskiego. Liczni goście z wielu miejscowości w Polsce, a także z zagranicy przybyli do sali konferencyjnej przy ulicy Długiej 23/25, od czerwca 2015 r. noszącej imię Władysława Bartoszewskiego. Słowa powitania wygłosił gospodarz, Adam Bodnar. We wprowadzeniu głos zabrali także Marek Zając i Marcin Barcz.
Pierwsza część spotkania poświęcona była prezentacji dotychczasowych działań poszczególnych organizacji:
Anita Baranowska-Koch przedstawiała historię Inicjatywy imienia Władysława Bartoszewskiego w Berlinie – od powstałego w październiku 2016 r. pomysłu tablicy pamiątkowej, po prezentację wystawy „Pod prąd – Pamięć – Pojednanie” w Berlinie, Magdeburgu i Hamburgu latem 2018 r. Wspomniane zostały także dalsze plany Inicjatywy: kolejne etapy wystawy w Niemczech (m.in. w Dreźnie w styczniu 2019 r. i innych miastach – Akwizgranie, Darmstadt czy Halle).
Prof. Jadwiga Koralewicz, prezydent Collegium Civitas wystąpiła w imieniu Katedry Władysława Bartoszewskiego.
Łukasz Dembski zaprezentował własne działania na rzecz upamiętnienia Władysława Bartoszewskiego znaczkiem pocztowym.
Artur Wolski zaprosił zebranych na kolejne spotkanie w rocznicę urodzin Władysława Bartoszewskiego w dniu 19 lutego 2019 r. w warszawskim kinie „Atlantic” i przedstawił plan zorganizowania wystawy listów.
Krzysztof Kolarz wystąpił w imieniu przybyłej licznej delegacji Stowarzyszenia „Warto być przyzwoitym” z Sopotu, prezentując zarówno postępy w pracach nad sopockim pomnikiem Władysława Bartoszewskiego (aktualnie trwa ostatni etap konkursu, który ma wyłonić zwycięzcę spośród czterech zakwalifikowanych projektów), jak też plany spotkań i konkursów dla młodzieży. Wspomniał także o zamyśle ufundowania Międzynarodowej Nagrody imienia Władysława Bartoszewskiego za wkład w pojednanie między narodami.
Małgorzata Preisner-Stokłosa przedstawiła zaproszenie do zapoznania się ze zbiorami archiwalnymi i stałą wystawą prezentującą dorobek Władysława Bartoszewskiego i Jana Nowaka-Jeziorańskiego w Zakładzie Narodowym im. Ossolińskich we Wrocławiu.
Anna Rybakiewicz w imieniu szczecińskiego Komitetu Obrony Demokracji opowiedziała o kamieniu upamiętniającym Władysława Bartoszewskiego w Szczecinie, powstałym tam Komitecie „Warto być przyzwoitym” i planach budowy ławeczki. Zaprosiła również na planowaną na 3 kwietnia 2019 r. konferencję poświęconą relacjom polsko-niemieckim.
Agata Stemplewska i Katarzyna Maciąga przedstawiły działania edukacyjne Komitetu Obrony Demokracji na terenie Śląska i Zagłębia, zorganizowane m.in. w Sosnowcu, Katowicach czy Dąbrowie Górniczej (wśród nich warsztaty z uczniami, spotkania publiczne i uroczystość nadania imienia Władysława Bartoszewskiego rondu w Sosnowcu 19 lutego br.).
Bogdan Cichucki reprezentował powstały w czerwcu 2018 r. Instytut imienia Władysława Bartoszewskiego. W wystąpieniu swym złożył propozycję zapewnienia zainteresowanym stowarzyszeniom ponadpartyjnej platformy współpracy i kontaktu za pośrednictwem strony internetowej Instytutu.
Agata Żurowska, prezes Tęczowego Ogrodu wystąpiła w imieniu zarządu i dyrekcji Warsaw Bilingual School - Dwujęzycznej Szkoły Podstawowej im. Władysława Bartoszewskiego w Warszawie.
Joanna Hetman przypomniała zorganizowane w kwietniu br. spotkanie poświęcone Władysławowi Bartoszewskiemu w II Liceum Ogólnokształcącym im. St. Staszica w Tarnowskich Górach oraz otwartą w maju br. w galerii „Inny Śląsk” wystawę biograficzną, przygotowaną przez Związek Nauczycielstwa Polskiego.
Mariusz Malinowski z Sieciowej Telewizji Obywatelskiej Video-KOD nie tylko zapewnił transmisję z całego spotkania, ale także przedstawił własne działania, które doprowadziły do utworzenia w Warszawie skweru im. Władysława Bartoszewskiego, plany zorganizowania na skwerze tzw. „Wieców przyzwoitości” oraz projekt Konwersatorium imienia Władysława Bartoszewskiego.
Podsumowania dwugodzinnych prezentacji podjął się Marek Zając, który wyróżnił trzy przedstawione obszary tematyczne, określone w skrócie jako pamięć, edukacja i docenienie. Po pierwsze: projekty pomników, ławeczek, nazw skwerów i ulic. Po drugie projekty edukacyjne. Po trzecie wreszcie temat nagród i wyróżnień. „Nie popadajmy w modne ostatnio negowanie sensu stawiania pomników. Nie mówmy: pomnik – to nieważne; ważne, aby coś robić”- przestrzegał Marek Zając. – „Pomniki są ważne, bo wokół ich idei skupiają się ludzie”.
Towarzysząca spotkaniu dyskusja dotyczyła w dużej części planów przyznawania nagrody imienia Władysława Bartoszewskiego. Nagrodę uznano za potrzebną, ale wymagającą starannego przygotowania i stworzenia rozwiązań, które zapewniłyby wyróżnieniu należny prestiż i trwałość.
Na zakończenie, Marek Zając (w nawiązaniu do cytatu z książki Władysława Bartoszewskiego „Mój Auschwitz”) postawił przed zebranymi jeszcze jedno zadanie: przy zaangażowaniu w pojednanie między narodami, nie zapominać o wyzwaniu najbardziej aktualnym i najtrudniejszym – szukaniu szans na porozumienie we własnym społeczeństwie.
